welke soorten oedeem bestaan er?

Bij het ontstaan van oedeem spelen twee systemen een belangrijke rol: het lymfesysteem en het bloedvatsysteem.

Wanneer er te veel vocht in de goed functionerende lymfevaten zit, kan het lymfesysteem het niet verwerken (en ontstaat dus verstopping). Is de hoeveelheid vocht in de lymfevaten goed, maar zijn de lymfevaten beschadigd? Dan kan evengoed oedeem ontstaan.

De namen ‘pitting’ en ‘non pitting’ geven aan hoe het oedeem te herkennen is. Pitting staat voor deukjes of kuiltjes. Bij pitting oedeem blijft na het paar tellen indrukken van de huid een deukje achter. Bij non-pitting oedeem is dit niet het geval, want daarbij veert de huid terug.

Angio-oedeem verwijst onder andere naar de zwelling die zich voordoet bij een allergische reactie. Het lichaam zet dan signaalstofjes zoals histamine vrij, waardoor het vocht lokaal uit de bloedvaten lekt. Hierdoor zwelt de huid op. Meestal blijft het onschuldig van aard, maar kan snel ernstig worden als de zwelling je verhemelte, tong, slokdarm of keel bereikt. Zo ontstaat er immers verstikkingsgevaar. Je lichaam kan gelijkaardig reageren op medicatie, insectenbeten, latex en zelfs netels.

De erfelijke vorm noemen we erfelijk of hereditair angio-oedeem. Je krijgt dan angio-oedeem wanneer minstens een van je ouders het afwijkend gen doorgeeft. Een verworven angio-oedeem kan ontstaan door gebruik van geneesmiddelen, zoals bepaalde bloeddrukverlagers. Het kan ook samengaan met bepaalde auto-immuunziekten of lymfeklieraandoeningen.

Ten slotte kan angio-oedeem ook een onbekende oorzaak hebben. Dan spreken we over een idiopathisch angio-oedeem. De reactie ontstaat onder meer door angsten of stress, infecties, temperatuurverschillen of zware lichaamsbeweging.

De macula is een kleine gele vlek in het midden van het netvlies, verantwoordelijk voor het centrale zicht en details herkennen.

Abnormale ophoping van vocht in de macula kan een macula-oedeem veroorzaken. Deze aandoening herken je aan een wazig of vervormd zicht. De complicatie komt heel vaak voor bij diabetespatiënten. Een vroegtijdige behandeling van deze aandoening is noodzakelijk wil je onomkeerbare schade aan het gezichtsvermogen voorkomen.

De meeste gevallen van oedeem treffen een of twee lichaamsdelen (bijvoorbeeld beide benen). Met anasarca zal het hele lichaam, van top tot teen, er erg gezwollen uitzien.

De vochtophoping resulteert uit aandoeningen waarbij problemen ontstaan met de eiwitten, vochtbalans, bloedvaten of het lymfesysteem. Voorbeelden hiervan zijn leverfalen, een nierziekte, ernstige ondervoeding en allergische reacties. De arts moet zo snel mogelijk de onderliggende aandoening opsporen en behandelen, zodat symptomen verdwijnen.