borstkanker: soorten en behandeling

• In België krijgen per jaar 9000 vrouwen te horen dat ze borstkanker hebben.
• 1 op 9 vrouwen loopt het risico om borstkanker te krijgen. Dat is het hoogste aantal nieuwe gevallen per jaar in Europa.
• In 1970 was de overlevingskans voor vrouwen met borstkanker 50%, ondertussen is die gestegen tot ongeveer 90%. Dit betekent dat van alle vrouwen met borstkanker er 9 op 10 nog in leven zijn na 5 jaar. Dat zijn hoopgevende cijfers.
• Ons land telt 40 borstklinieken.

Borstkanker ontstaat door een woekering van kwaadaardige cellen die het normale borstweefsel zijn binnengedrongen en het beginnen te vernietigen. Die woekering noemen we een gezwel of tumor. De medische term is een ‘carcinoom’. Bij borstkanker is er sprake van een gezwel in de cellen van de melkkanalen of van de melkklieren in de borst. De kankercellen kunnen zich verspreiden via je lymfe- en bloedvaten. Je lymfevocht en bloedcellen kunnen ze meevoeren naar andere plaatsen in het lichaam zoals de longen, de lever of het bot. Dat zijn uitzaaiingen of metastasen.

De eigenlijke oorzaak van borstkanker is niet gekend. Wel zijn er een aantal risicofactoren:

• geslacht: voor elke 100 vrouwen met borstkanker is er 1 man met borstkanker, borstkanker bij mannen is dus zeldzaam
• leeftijd: de kans op borstkanker stijgt met de leeftijd, het risico is het hoogst bij vrouwen tussen 50 en 60 jaar
• erfelijkheid: bij 5 tot 10% van alle borstkankers is er sprake van erfelijkheid
• natuurlijke oestrogeenproductie: bij vrouwen die hun eerste menstruatie vóór hun twaalfde kregen of die na hun 50ste in de menopauze gaan, is er een licht verhoogd risico op borstkanker

Raadpleeg altijd je huisarts of gynaecoloog als je een van de volgende symptomen hebt, zelfs als je recent nog

• een onderzoek of mammografie hebt laten doen:
• een putje (intrekking) in het borstoppervlak
• een knobbeltje in de borst
• pijn in de borst
• vocht dat uit de tepel drupt of vloeit

Lees meer over het belang van zelfonderzoek.

Op basis van de plaats waar de tumor ontstaat en of de kankercellen plaatselijk zijn of niet, wordt borstkanker ingedeeld in de volgende 4 soorten borstkanker:

ductaal carcinoma in situ

Dit is een kanker in een zeer vroeg stadium in de melkgang. ‘In situ’ betekent dat de kankercellen enkel op die plaats in de melkgang zitten en dat er geen uitzaaiingen zijn. Het risico op uitbreiding naar de lymfeklieren en andere organen is zeer klein. Deze kanker is normaal gezien goed te behandelen, maar als dat niet gebeurt is het wel mogelijk dat hij invasief wordt.

invasief ductaal carcinoma

Dit is de meest voorkomende vorm van borstkankers: bij ongeveer 70-80% van de vastgestelde borstkankers ziet men een invasief ductaal carcinoma. De tumor ontstaat in de melkgangen en verspreidt zich via de wanden naar het omliggende borstweefsel, met een groot risico dat de kankercellen uitzaaien naar de lymfeklieren in de oksel en naar andere organen in het lichaam.

lobinair carcinoma in situ

Bij deze vorm hopen de kankercellen zich op in een melkklier of klierlobje. Dit is eigenlijk nog geen echte kanker, specialisten beschouwen het eerder als een waarschuwing, omdat je een verhoogd risico loopt op een invasieve borstkanker later. 

invasief lobinair carcinoma

Ongeveer 10-15 % van de vastgestelde kankers zijn invasieve lobulaire carcinomen. Ze komen vooral voor bij vrouwen tussen 45 en 55 jaar. Hierbij ontstaat het gezwel in de lobben of klieren van de borst. De cellen verspreiden zich verder naar het omliggende borstweefsel en kunnen ook de lymfeklieren en andere delen van het lichaam binnendringen.

Er bestaan daarnaast nog andere soorten borstkanker. Deze komen echter minder vaak voor. Meer informatie vind je op de websites van Think Pink en de Stichting Tegen Kanker.

Net zoals er geen 1 type borstkanker is, bestaat er ook geen 1 soort behandeling die wordt toegepast op alle borstkankers. Tegenwoordig is het zo dat elke patiënt een behandeling op maat krijgt. Een multidisciplinair team van specialisten bepaalt in overleg wat er gaat gebeuren: een borstsparende operatie, een amputatie, chemotherapie, bestraling, in welke combinatie en voor hoe lang … Dat wordt bepaald op basis van het soort gezwel, de grootte, eventuele uitzaaiingen of het stadium, je leeftijd en je algemene gezondheid. 

Meestal gaat het om genezende behandelingen:

• Een borstsparende operatie: De medische term daarvoor is tumorectomie. De tumor wordt operatief verwijderd en na de operatie volgt altijd een periode van bestraling om de eventueel achtergebleven kwaadaardige cellen te doden. Dit wordt het vaakst gedaan bij kleine tumoren.
• Een amputatie of mastectomie of mammectomie: De volledige borst wordt weggenomen, bijvoorbeeld wanneer de tumor te groot is of er meerdere kleine tumoren zijn. De nabehandeling bij deze operatie hangt van veel factoren af: de chirurg en de oncoloog bepalen of er chemotherapie volgt of bestraling ofwel een combinatie van beiden.
• Sentinelonderzoek: Dit is vrij nieuw. Bij elke operatie wordt nu ook de schildwachtklier in de oksel verwijderd en verder onderzocht in het labo. Die klier is namelijk bijzonder gevoelig voor uitzaaiingen van de tumor. Wanneer men vaststelt dat deze ook is aangetast, wordt vaak overgegaan tot een tweede operatie om de volledige oksel uit te ruimen.
• Chemotherapie: Vroeger kreeg iedereen dezelfde behandeling, maar nu werkt men een behandeling met chemo uit volgens het type tumor, de grootte en het stadium van de kanker.
• Radiotherapie of bestraling: Hierbij worden de kankercellen lokaal bestraald met als doel ze te vernietigen. Dit wordt ook gedaan bij kleine tumoren die niet chirurgisch verwijderd kunnen worden.
• Hormoontherapie: Hormoontherapie heeft als doel het risico op uitzaaiingen te beperken en vermindert het risico op een nieuwe borstkanker. Door specifieke geneesmiddelen (in pilvorm of via injecties) blokkeert de productie of de werking van bepaalde hormonen, in de hoop dat de groei van kankercellen wordt afgeremd of gestopt. De duurtijd is meestal 5 jaar.

Wanneer er sprake is van uitzaaiingen en geen volledige genezing mogelijk is, wordt een palliatieve behandeling opgestart. Hierbij wordt niet alleen geprobeerd om het leven zo lang mogelijk te verlengen, maar ook om een zo goed mogelijke levenskwaliteit te bieden, onder meer door bestaande klachten te verlichten. Men zal proberen om de tumor onder controle te houden, bijvoorbeeld door chemo- of hormoontherapie. 

Naast de puur medische behandeling is het ook belangrijk om ook goed voor je mentale welzijn te zorgen. Laat je omringen door familie en vrienden, sluit je aan bij een lotgenotengroep en aarzel niet om hulp te vragen. Ook bij Goed thuiszorgwinkel staat er een heel team van deskundige bandagisten voor je klaar. Je kan altijd rekenen op een luisterend oor en professioneel advies.Door de ziekte en de behandeling verandert je lichaam, borstkanker tast je bovendien aan in je vrouwelijkheid, wat voor veel vrouwen heel wat onzekerheid met zich meebrengt. Daarom is het enorm belangrijk om de weg te vinden naar het uitgebreide gamma aan verzorgingsproducten en make-up, borstprothesen, aangepaste lingerie en badmode, hoofdbescherming … Onze specialisten helpen je daar graag bij. Alles om jou weer goed in je vel te doen voelen en je je leven stilaan weer te laten opnemen.