van mug tot teek: welke insectenbeet heb ik?

De woorden insectenbeet en insectensteek worden vaak door elkaar gebruikt. Toch is er wel degelijk een verschil tussen een beet en een steek. Onder andere vlooien, luizen, muggen en dazen kunnen zowel bijten als steken

Een insectenbeet in de huid is oppervlakkig en kan je krijgen door muggen, vlooien, luizen, dazen, teken of bedwantsen. De insecten voeden zich met je bloed. De huidreactie ontstaat door het speeksel van het insect.

Een insectensteek dringt dieper door in je huid en is meestal pijnlijker. Bijen, wespen, hommels en mieren steken meestal uit zelfverdediging. Via de angel komt er gif in je huid terecht.

Ben je gestoken of gebeten door een insect? Dan is het belangrijk om te weten door welk soort insect. Sommige kunnen bacteriën virussen, parasieten en andere micro-organismen overdragen of een allergische reactie uitlokken.

muggenbeet

Een muggenbeet herken je aan een gezwollen rode vlek. Muggen zuigen graag bloed op plaatsen waar je huid dun is. Zo bereiken ze gemakkelijker de bloedvaten. Terwijl de mug zich voedt, injecteert ze speeksel in de wond. Dat speeksel verdooft het plekje, waardoor je het meestal pas voelt als de mug al lang weer weg is. Achteraf kan je last hebben van jeuk. Sommige mensen zijn extra gevoelig aan een muggenbeet. Er kan dan een blaar ontstaan die normaal na enkele dagen weer verdwijnt. Krab een blaar zeker niet open om huidinfectie en ontsteking te voorkomen.

dazenbeet

Een daas of paardenvlieg lijkt op een vlieg, maar een beet van de bloedzuigende daas kan best pijnlijk zijn. De plek voelt hard aan en zwelt op tot een grote schijf. In zeldzame gevallen veroorzaakt een dazenbeet een bloedvergiftiging of infectie.

mierenbeet

Mieren zijn ongevaarlijk, maar een beet van de rode mier kan wel even pijn doen. Je ziet meestal een roze vlek, vergelijkbaar met een muggenbeet. Het gif van mieren bevat gifstoffen die in sommige gevallen een allergische reactie veroorzaken. Je kan dan een blaar of vochtblaasje krijgen. Ga dan niet krabben want zo kan je huid ontsteken.

tekenbeet

Een beet van een teek merk je vaak niet op, dus is het belangrijk om je lichaam na een wandeling of andere activiteit in de natuur te controleren op teken. Een tekenbeet is pijnloos en geeft een kleine rode vlek van 1-2 cm. Soms zie je een zwart puntje. Dit is het kopje van de teek. Merk je een rode of blauwe plek die elke dag groter wordt? Ga dan meteen langs bij je huisarts.

Teken kunnen drager zijn van de Borrelia-bacterie, die de ziekte van Lyme veroorzaakt. Een teek kan ook besmet zijn met vele andere bacteriën, virussen, parasieten en andere micro-organismen die bij overdracht tot ziekte kunnen leiden. In de meeste gevallen uit zich dit in koorts binnen enkele weken na de tekenbeet.

Hoe sneller je de teek verwijdert, hoe minder risico op infectie. Doe dit zo voorzichtig mogelijk om te vermijden dat de bacterie vrijkomt.

luizenbeet

Deze beet herken je aan rode stippen op plaatsen waar haar groeit. De beten veroorzaken enorme jeuk die na een tijd verdwijnt. Als het niet meer jeukt, wil dat nog niet per se zeggen dat je van de luizen verlost bent.

vlooienbeet

Vlooien bijten gewoonlijk in de benen van slapende mensen. Ze bijten ook meestal meermaals. Je herkent de beten dan aan een patroon van kleine rode bultjes die erg jeuken.

wespensteek

Een wespensteek geeft meestal een plotselinge, felle pijn gevolgd door een branderige of jeukende, rode zwelling. Na een wespensteek kan je een allergische reactie krijgen.

hoornaarsteek

Een steek van een hoornaar is nog pijnlijker dan die van een wesp. De plek voelt ook heel branderig aan. De angel van de hoornaar dringt dieper in de huid door en kan rechtstreeks in een bloedvat terechtkomen. In sommige gevallen kan dit een allergische reactie veroorzaken.

bijensteek

Een bijensteek herken je aan de plaatselijke zwelling, roodheid, jeuk en vaak pijn. Soms zit de angel met gif nog in de huid. Verwijder de angel zo snel mogelijk. De dag erna kan de zwelling toenemen. Je kan allergisch zijn aan een bijensteek.

bedwantsbeet

Beten van bedwantsen lijken op die van muggen. Bedwantsen bijten echter meerdere keren, waardoor een zigzaggend patroon ontstaat. Veel voorkomende symptomen zijn zwelling, roodheid, pijn en soms wat vocht dat uit de beet komt. Probeer niet te krabben want dit kan een ontsteking veroorzaken.

spinnenbeet

Een spin is geen insect, maar kan wel bijten. Gelukkig zijn spinnen in België meestal onschadelijk. Je kan een spinnenbeet herkennen aan een rode, gezwollen huid. Soms zorgt de beet voor pijn en jeuk.

Een beet of steek van een insect kan soms heel pijnlijk zijn. Lees meer over de behandeling van insectenbeten en -steken.

Jeuk, roodheid en zwelling na een beet of steek verdwijnen doorgaans na enkele dagen. De kans bestaat dat je overgevoelig reageert op een insectenbeet of -steek. Ga meteen naar je huisarts als:

• je gestoken bent in je mond, tong of keel
• je ademhalingsproblemen krijgt na een beet of steek
• je huiduitslag of zwellingen krijgt op een andere plaats dan je gestoken bent, zeker als dat je oogleden of lippen zijn (angio-oedeem)
• er na enkele dagen een rode of blauwe vlek ontstaat die steeds groter wordt
• je huid na enkele dagen ontstoken (warm en gezwollen) aanvoelt

In sommige gevallen kan een insectenbeet oedeem veroorzaken. Er ontstaan dan onderhuidse zwellingen op een andere plaats dan je gestoken bent. Een zwelling bij een allergische reactie heet een angio-oedeem. Dit kan onschuldig zijn, maar houdt wel risico’s in als de zwelling je verhemelte, tong, slokdarm of keel bereikt. Dit kan namelijk leiden tot ademhalingsmoeilijkheden en verstikkingsgevaar. Dan is het belangrijk om direct een arts te raadplegen.

Lees meer over de soorten, oorzaken en behandelingen van oedeem.

In tropische gebieden leven muggen die ziektes zoals malaria, dengue en zikakoorts kunnen veroorzaken. Neem gepaste maatregelen als je op reis gaat. Lees onze tips om je te beschermen tegen insectenbeten. Check ook zeker de aanbevelingen op de website van het Instituut voor Tropische Geneeskunde.