zo verzorg je een litteken

Wanneer de huid beschadigd raakt, herstelt ze zich meestal vanzelf. Tijdens dit natuurlijk herstelproces wordt de huid opnieuw ingevuld met bindweefsel, meer bepaald elastine- en collageenvezels. Deze kunnen iets anders van vorm en van kleur zijn. Zo ontstaat een litteken. Het volledige proces verloopt in fases en kan in totaal wel tot 2 jaar duren.

De duur van het herstelproces heeft een invloed op de vorming van littekens. Hoe langer het herstel van een wonde duurt, hoe groter de kans op zichtbaar littekenweefsel. Een aantal factoren belemmeren de genezingsfase en bepalen daardoor het uiteindelijke uiterlijk van het litteken:

• leeftijd
  Bij kinderen en adolescenten regenereren huidcellen sneller dan bij volwassenen. Daardoor herstelt de wonde zich niet altijd op een esthetische manier en is het risico op een hypertrofisch litteken of keloïde groter. Hoe ouder we worden, hoe minder collageen of bindweefsel we aanmaken waardoor het genezingsproces trager en dus mooier verloopt.
  
  
• plaats van het litteken
  Abnormale littekens vormen zich vaker op specifieke gebieden van het lichaam zoals bijvoorbeeld de hals, de rug, de benen, de schouders en de gewrichten.
  
  
• pigmentatie van de huid en het huidtype
  Een huid met een lage pigmentatie geneest beter dan een donkere huid waardoor er minder risico is op het ontwikkelen van ‘abnormale’ littekens. Er bestaat ook een erfelijke aanleg voor de vorming van abnormale littekens.
  
  
• voeding
  Een tekort aan vitamine C en E verhoogt het risico op het ontwikkelen van een abnormaal litteken. Het is daarom raadzaam om voedingsmiddelen te eten die rijk zijn aan vitaminen en zink om de wondgenezing te bevorderen.
  
  
• infecties
  De infectie van een wonde door bacteriën kan een abnormaal en lelijk litteken veroorzaken. Daarom is het steeds belangrijk om de wonde met een antiseptisch middel te ontsmetten.

Wie consistent is in zijn verzorging van het litteken kan een mooi resultaat verwachten. Lees ook ons artikel over vochtige wondgenezing: een korstje of niet?

1. behandeling tijdens het letsel

   Maak eerst en vooral je handen proper en zorg voor een zuivere werkomgeving. Spoel de wonde met water of fysiologisch serum om alle vuil te verwijderen. Bij chronische wonden met zichtbare tekenen van infectie en bij erg vuile acute wonden gebruik je best een niet-gekleurd ontsmettingsmiddel. Van zodra de wonde is gespoeld, maak je ze droog met een kompres. Gebruik zeker geen watten. Bij een diepe wonde contacteer je de arts zodat die kan oordelen of ze al dan niet moet gehecht worden. De arts kan ook een pleister gebruiken om de spanning op de hechtingen te verminderen of om het letsel te immobiliseren.
   
   

2. tijdens de genezingsfase
   

   Kort nadat je je verwond hebt, begint de huid zich opnieuw te herstellen. Toch blijft het belangrijk om in het begin de wonde dagelijks te wassen en het verband te vernieuwen. Omdat de herstellende huid zich niet in dezelfde mate kan bevochtigen als de niet-beschadigde huid is het belangrijk ze regelmatig voorzichtig in te wrijven met een vochtinbrengende crème. Dit kan aanvankelijk onaangenaam aanvoelen, maar dat zal geleidelijk aan verbeteren en werkt verzachtend.
   
   

3. tijdens de rijpingsfase

   Van zodra de wonde gesloten is of de hechtingen worden verwijderd, begint de rijpingsfase van het litteken. Vanaf nu krijgt het litteken zijn uiteindelijke uiterlijk, een fase die tot twee jaar kan duren. Om het beste resultaat te bekomen is het raadzaam om gedurende twee tot drie maanden twee keer per dag een littekencrème op het gesloten, proper en droog litteken aan te brengen. Zo kun je de jeuk en pijn reduceren en blijven de littekens zacht, vlak, soepel en bleek.

Hou het litteken weg van de zon om te voorkomen dat er zich pigment in het litteken afzet. Het litteken bruint dan mee, maar verbleekt nadien niet meer mee met de rest van de huid. Voor de onbedekte lichaamsdelen, zoals het gezicht of de handen, gebruik je best een hoge zonnefilter gedurende het hele jaar. Zelfs op dagen met weinig zon.

Daarnaast kan je het litteken tot 2 keer per dag masseren. Zo verhoog je de kans op een mooie, gezonde genezing met een mooi, zacht litteken.

Siliconengel is een uitstekende eerstelijnsbehandeling voor hypertrofische littekens en keloïden. Maar er bestaan ook nog andere behandelingsmogelijkheden tegen littekens. Afhankelijk van de aard, de leeftijd en de ernst van het litteken, is het soms noodzakelijk om een aanvullende medische behandeling te volgen. De belangrijkste zijn injecties met corticosteroïden, compressie, cryotherapie (behandelingsmethode met koude), laser, chirurgie en radiotherapie. De specialist bepaalt tijdens de consultatie welke voor jou de meest geschikte medische methode is.