wat is slaapapneu?

Slaapapneu is een aandoening waarbij je ademhaling stilvalt tijdens het slapen. Apneu komt van het Grieks en betekent 'geen lucht' of 'niet ademen'. Er bestaan twee vormen van slaapapneu:

• obstructief slaapapneusyndroom (OSAS): Je luchtweg wordt geblokkeerd of vernauwd. De ademstilstand duurt tien seconden of langer en treedt minimaal vijf keer per uur op.
• centraal slaapapneusyndroom (CSAS): Je ademhaling raakt verstoord omdat je hersenen geen prikkels sturen naar je ademspieren. Deze vorm komt minder voor.

Slaapapneu komt vaker voor bij mannen van middelbare leeftijd. Vermoedelijk komt het voor bij 2 tot 4% van de volwassen bevolking. Mogelijk is het meer omdat het niet altijd wordt ontdekt.

Slaapapneu blijft vaak onopgemerkt. Toch zijn er enkele symptomen die erop kunnen wijzen dat je niet goed ademt tijdens het slapen.

• Je schiet kort wakker (meestal ben je je daar niet van bewust).
• Je geraakt niet in een diepe slaap.
• Je zweet veel tijdens je slaap.
• Je snurkt luid.
• Je voelt je overdag vermoeid en slaperig.
• Je hebt vaak hoofdpijn.
• Je hebt last van geheugen- en concentratieproblemen.

Slaapapneu wordt veroorzaakt door een vernauwing van je luchtwegen. Als je slaapt, ontspant je lichaam volledig en wordt je keel slapper. Bij sommige mensen wordt de keel zo slap dat er minder of geen lucht meer doorheen kan. Hierdoor stopt je ademhaling even. Daarna adem je vanzelf weer verder.

Er zijn enkele risicofactoren die een invloed hebben op slaapapneu:

• de houding waarin je slaapt
• overgewicht
• erfelijke factoren
• je leeftijd
• afwijkingen in het keel-, neus- en oorgebied zoals vergrote amandelen, een korte onderkaak of een slappere keelwand
• roken, alcohol en drugs
• gevolg van het innemen van slaapmiddelen

Wees gerust, je zal niet stikken door apneu. Je hersenen sturen automatisch een signaal waardoor je minder diep slaapt en automatisch wakker wordt bij een ademstilstand. Daarna val je meteen weer in slaap.

Toch houdt slaapapneu risico’s in op langere termijn. Een verstoorde slaap kan leiden tot chronisch slaaptekort. Hierdoor stijgt je bloeddruk en heb je meer kans op hart- en vaatziekten. Dit kan leiden tot een hartinfarct of een beroerte. Daarnaast loop je door de vermoeidheid en concentratiestoornissen een groter risico op ongevallen thuis, in het verkeer of op het werk.

Om je klachten te verminderen of helemaal te laten verdwijnen, kunnen enkele aanpassingen in je levensstijl al een groot verschil maken.

• Probeer af te vallen als je overgewicht hebt.
• Vermijd alcohol, roken, drugs, slaapmiddelen en kalmeringsmiddelen.
• Probeer niet op je rug te slapen, maar slaap op je zij of buik.

Er bestaan ook medische behandelingen die een oplossing kunnen bieden voor apneuklachten.

• Een mondbeugel, zoals een mandibulair repositieapparaat (MRA), zorgt ervoor dat je bovenste luchtweg meer ruimte krijgt.
• Een slaapmasker vermijdt dat je keelholte dichtvalt. Vaak is dit een CPAP-apparaat, een luchtpomp die ’s nachts je luchtwegen openhoudt.
• Een operatie aan de mond, keel of kaak.

Je huisarts of NKO-arts zal met jou overleggen welke behandeling het meest geschikt is voor jouw specifieke situatie.

Voor de behandeling van apneu wordt vaak gekozen voor een CPAP-apparaat (Continuous Positive Airway Pressure of continue positieve luchtwegdruk). Dit masker blaast onder druk lucht in je neus en/of keel zodat je keel open blijft tijdens het slapen. Dit helpt snurken en apneus tegengaan. Doorgaans kan je kiezen voor een neusmasker of voor een masker dat zowel je neus als mond bedekt.

Aan een CPAP-apparaat zal je in het begin waarschijnlijk even moeten wennen. Door het toestel slaap je dieper waardoor je meer uitgerust en energieker voelt overdag, en heel wat gezondheidsproblemen kan voorkomen. Laat je zeker adviseren door je arts of specialist om ervoor te zorgen dat het apparaat goed is afgesteld op jouw specifieke behoeften.