symptomen van gehoorverlies en slechthorendheid

Misschien kan het een troost zijn: je bent lang niet de enige. Maar liefst 1 op de 10 Belgen is slechthorend. Dat zijn heus niet enkel oudere mensen: de klachten doen zich voor binnen alle leeftijdscategorieën. Ongeveer 1 op 3 mensen met gehoorverlies zijn 65-plussers. Dat betekent dat de meerderheid van de slechthorenden elke dag gaat werken met een verminderd gehoor. 

Symptomen van gehoorverlies zijn vaak moeilijk zelf vast te stellen. Misschien denk je dat je nog goed hoort, terwijl je omgeving er al lang van overtuigd is dat je slechthorend bent. 
Wanneer je gehoorverlies ontwikkelt, past je brein voortdurend een stukje bij. Het compenseert de steeds zwakker geregistreerde signalen die je oren nog doorgeven. Op de duur ‘vergeet’ je brein zelfs hoe je (precies) moest horen.

Slechthorendheid betekent dus niet dat je helemaal niets meer hoort. Je vangt voortdurend geluiden op, maar je merkt dat je niet alles meer zo goed verstaat. De kans daarop vergroot wanneer er veel mensen door elkaar praten of wanneer je je in een lawaaierige situatie bevindt. 

Herken je bij jezelf de volgende symptomen?

• het lijkt of mensen steeds onduidelijker praten
• wanneer iemand stil praat, achter jou of in een andere kamer staat, versta je niet wat er gezegd wordt
• je moet letten op de mond van je gesprekspartner om alles te begrijpen
• gesprekken in groep of met veel achtergrondlawaai en vergaderingen maken dat je niet meer goed hoort wat mensen zeggen
• je zet de radio en tv steeds luider
• telefoneren wordt steeds moeilijker, zeker in achtergrondlawaai
• familie, vrienden en collega’s moeten zaken regelmatig herhalen
• op termijn wordt het steeds moeilijker om klinkers en medeklinkers van elkaar te onderscheiden
• fijne geluiden zoals een het signaal van je afwasmachine, een fietsbel of de richtingaanwijzer van je auto hoor je niet altijd meer 
• je krijgt het steeds moeilijker om geluiden correct te lokaliseren, je weet niet meer waar ze vandaan komen

Gehoorverlies is een vermindering van het hoorvermogen. Naast het minder goed kunnen horen van geluiden, is er ook het minder goed kunnen verstaan van spraak. We delen gehoorverlies o.a. in op basis van de ernst en van het type van gehoorverlies.

• perceptief gehoorverlies

Perceptief gehoorverlies is het gevolg van een probleem ter hoogte van het slakkenhuis of de hoger gelegen zenuwbanen. Wanneer je aan een perceptief gehoorverlies lijdt, zijn de haarcellen in het slakkenhuis in je binnenoor beschadigd geraakt. Bij een goed werkend gehoor geven deze haarcellen de opgevangen geluidstrillingen door aan je gehoorzenuw. Deze speelt de informatie op zijn beurt weer door naar je hersenen.  (Lees ook: Hoe werkt je gehoor juist?)

Als je haarcellen beschadigd zijn, zijn ze niet meer (voldoende) in staat om geluidstrillingen door te geven aan je gehoorzenuw. Bovendien is het zo dat haarcellen, eens ze beschadigd zijn, niet meer kunnen herstellen. Daarom is de juiste gehoorbescherming van cruciaal belang. 

Wanneer je slechthorendheid toeneemt, heb je het steeds moeilijker om bepaalde frequenties correct te horen. Stille medeklinkers (F, S, P of T) beginnen dan stilaan ‘weg te vallen’. Zo ontbreekt een deel van de informatie die binnenkomt, wat je brein zal compenseren om de boodschap toch nog te begrijpen. Dat vergt een hele prestatie van je hersenen, waardoor je sneller last krijgt van vermoeidheid. Wanneer luisteren een aanzienlijke inspanning van je vergt, mag je zeker zijn dat je in zekere mate gehoorverlies hebt. 

• conductief of geleidingsgehoorverlies

  Geleidingsgehoorverlies is het gevolg van een stoornis ter hoogte van de structuren die de geluidstrillingen moeten doorgeleiden naar het slakkenhuis toe (ook 'conductief gehoorverlies' genoemd). Dat wil zeggen dat er een probleem is ter hoogte van de gehoorgang, het trommelvlies, de gehoorbeentjesketen, ...
  gemengd gehoorverlies

Gemengd gehoorverlies is een combinatie van perceptief en geleidingsgehoorverlies.

Net als bij andere aandoeningen zijn er ook bij slechthorendheid verschillende gradaties. Audiologen maken daarom een duidelijk onderscheid tussen mild, matig, ernstig en zeer ernstig gehoorverlies, en doofheid.
De meest courante vormen van slechthorendheid zijn de milde en matige varianten. Welke symptomen van gehoorverlies merk jij op en in welke beschrijving herken jij je het meest?

• mild gehoorverlies

  Nu en dan mis je een zacht geluid. Gefluister is nog moeilijk te horen. Achtergrondgeluiden verdwijnen in het geroezemoes. In een luidruchtige situatie heb je regelmatig moeite om het gesprek te blijven volgen. 

• matig gehoorverlies

  Niet alleen zachte, maar ook gemiddelde geluiden hoor je niet altijd. Wanneer er veel achtergrondlawaai is, heb je het best moeilijk om pratende mensen goed te verstaan. 

• ernstig gehoorverlies

  Wanneer je in gesprek bent met iemand moet die ander heel luid praten om voor jou verstaanbaar te zijn. Groepsgesprekken zijn enorm vermoeiend voor jou en vergen heel wat inspanning van je hersenen. 

• zeer ernstig gehoorverlies

  Zowat alle geluiden gaan verloren, behalve hele luide. Zelfs wanneer je je tot het uiterste inspant kan je niet meer horen wat mensen zeggen - tenzij je een hoorapparaat draagt. 

Wanneer je symptomen van slechthorendheid opmerkt maar ze lange tijd negeert of niet laat behandelen, kunnen de gevolgen daarvan steeds dramatischer worden. Misschien begin je wel tegen sociale bijeenkomsten op te kijken, omdat je de gesprekken toch niet goed kan volgen. Dat kan op de duur tot een zekere vorm van isolement leiden. Studies wijzen zelfs op een verband tussen gehoorverlies en dementie, wanneer gehoorverlies niet of niet op tijd  wordt behandeld.

Recent onderzoek wees uit dat voor elke 5 mensen met gehoorverlies er maar 1 de stap zet naar een hoortoestel. Doorgaans wachten mensen met symptomen van slechthorendheid bijna 10 jaar vooraleer ze de stap naar de juiste begeleiding durven zetten. En dit is nefast voor onze hersenen. Lees meer over de behandeling van gehoorverlies